ساخت سازه ژنی حاوی ژن های گلایفوسیت اکسیدوردوکتاز (gox)و?-انول پیروویل شیکیمات 3-فسفات(epsps)جهش دار و تراریختی گیاه کلزا در راستای افزایش مقاومت به علف کش گلایفوسیت

چکیده: با توجه به اهمیت غذایی کلزا(brassica napus l.) به عنوان یکی از مهمترین گیاهان تولید کننده روغن در جهان، امروزه بهینه سازی کاشت، داشت و برداشت این گیاه مورد توجه بسیار قرار گرفته است. حضور علف هرز در مزارع کلزا سبب کاهش قابل توجه محصول این گیاه می شود. علف کش گلیفوسیت به صورت وسیع الطیف و غیر انتخابی از طریق مهار رقابتی آنزیم کلیدی5-enolpyruvylshikimat-3-phosphate synthase یا epsps در مسیر شیکیمات، اثرات بازدارندگی خود را بر روی علف هرز و گیاه زراعی اعمال می کند. از راهکارهای موجود برای ایجاد مقاومت به علف کش گلایفوسیت استفاده از آنزیم های epsps جهش یافته و از جمله جهش زایی در جایگاه a183t و g96a می باشد. در عین حال از دیگر راه کارهای ایجاد کننده مقاومت به علف کش گلایفوسیت می توان به آنزیم گلایفوسیت اکسیدورداکتاز یا gox اشاره نمود که از طریق تجزیه گلایفوسیت به ترکیب بی اثر آمینومتیل فسفونیک اسید (ampa) و گلی اکسالات عمل می کند. در این تحقیق،کاست های ژنی epsps جهش دار و ژن goxهم به صورت مستقل و هم در کنار هم تحت کنترل پروموترcamv35s و پپتید نشانه کلروپلاستی در ناقل دوتایی pbi121 همسانه سازی شده و سپس از طریق agrobacterium tumefaciens سویه lba4404 به گیاه کلزا منتقل شدند. با توجه به نگرانی های موجود در مورد استفاده از انتخابگرهای آنتی بیوتیکی، به صورت همزمان از دو نوع ناقل دوتایی استفاده شد که یک نوع دارای ژن مقاوت به کاناماسین و دیگری فاقد این ژن بود. به همین منظور از گلایفوسیت به عنوان نشانگر انتخابی استفاده شد. آنالیز مولکولی لاین های تراریخت به دست آمده از طریق pcr و rt-pcr حاکی از تلفیق و بیان تراژن های مذکور بود. در عین حال، آزمون جوانه زنی بذور t1 روی محیط های حاوی غلظت های مختلف از گلایفوسیت بیانگر بروز مقاومت نسبی در لاین های بیان کننده دو کاست ژنی در مقایسه با لاین های تک ژنی بود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان استفاده هم زمان از دو مکانیسم بروز مقاومت به علف کش گلایفوسیت را جهت ارتقاء سطح مقاومت در گیاهان مهم واستراتژیک و به خصوص کلزا پیشنهاد داد.